Rozwój rynku elektryków w Polsce
W ciągu ostatniej dekady Polska przeszła znaczącą transformację w kierunku elektromobilności. Choć początkowo rynek EV rozwijał się powoli, dziś dynamicznie rośnie, wspierany przez programy rządowe, samorządowe dopłaty oraz rozwój infrastruktury ładowania.
Statystyki sprzedaży EV w Polsce
W latach 2015-2018 rejestrowano zaledwie kilkaset elektryków rocznie, głównie hybryd plug-in. Przełom nastąpił w latach 2019-2020, gdy liczba rejestracji wzrosła do około 5 000 nowych EV rocznie. Prawdziwy boom rozpoczął się w latach 2021-2023, kiedy to roczna sprzedaż przekroczyła 30 000 pojazdów, wliczając w to zarówno auta osobowe, jak i dostawcze oraz hybrydy plug-in. Prognozy na 2024 rok są jeszcze bardziej optymistyczne – eksperci spodziewają się ponad 50 000 nowych rejestracji, co stanowić będzie około 10% całego rynku nowych samochodów w Polsce.
Najpopularniejsze modele w Polsce
Tesla Model 3 od kilku lat nieprzerwanie prowadzi w rankingu sprzedaży pełnych elektryków, oferując doskonały stosunek jakości do ceny. Volkswagen ID.4 zdobył serca polskich rodzin dzięki przestronnemu wnętrzu i praktycznemu charakterowi. Dacia Spring, jako najtańszy elektryk na polskim rynku z ceną zaczynającą się od około 100 000 zł, stała się hitem wśród osób poszukujących podstawowego samochodu miejskiego. Nissan Leaf, będący długoletnim bestsellerem, wciąż cieszy się uznaniem dzięki przystępnej cenie i sprawdzonej technologii. Hyundai Kona Electric z kolei oferuje jeden z najlepszych stosunków ceny do zasięgu w swojej klasie.
Polskie samochody elektryczne: Izera i nie tylko
1. Izera – polski elektryczny SUV (Premiera: 2025)
Izera, powstająca pod skrzydłami ElectroMobility Poland (spółki Skarbu Państwa), ma szansę stać się pierwszym masowo produkowanym polskim samochodem elektrycznym. Zapowiadany kompaktowy SUV swoimi rozmiarami ma konkurować z popularnym Volkswagenem ID.4. Producent deklaruje zasięg na poziomie 400-500 km dla wersji z większą baterią, co stawia Izere w czołówce konkurencyjnych modeli. Szacowana cena zakupu, wahająca się między 150 000 a 180 000 zł, ma być konkurencyjna wobec zachodnich odpowiedników. Produkcja ma odbywać się w nowoczesnej fabryce w Jaworznie na Śląsku, z docelową zdolnością produkcyjną sięgającą 100 000 aut rocznie.
Czy Izera ma szansę na sukces?
Wsparcie rządowe i unijne fundusze dają Izere solidne podstawy do rozwoju, podobnie jak rosnący popyt na lokalne EV w Polsce i całej Unii Europejskiej. Jednak poważnym wyzwaniem pozostaje konkurencja ze strony chińskich producentów oferujących tańsze modele, takie jak MG.
2. Inne polskie projekty i konwersje
Arrinera Hussarya GT, który miał być polskim elektrycznym hypercarem, niestety pozostał jedynie niespełnionym marzeniem. Na mniejszą skalę działają rodzimi producenci jak E-Vehicles, oferujący elektryczne auta dostawcze i taksówki pod markami Melex i Ursus. Ciekawym zjawiskiem są też konwersje starych modeli, wśród których szczególną popularność zdobył elektryczny Fiat 126p, nazywany pieszczotliwie „Maluchem Elektrycznym”.
Dotacje i ulgi na zakup aut elektrycznych w Polsce
1. Program „Mój Elektryk” (NFOŚiGW)
Program „Mój Elektryk” oferuje atrakcyjne dofinansowanie do zakupu nowych pojazdów elektrycznych. Osoby fizyczne mogą liczyć na dotację sięgającą 27 000 zł, podczas gdy firmy i floty samochodowe mogą otrzymać nawet 70 000 zł wsparcia. Warunki programu przewidują limit ceny pojazdu na poziomie 225 000 zł oraz wymóg minimalnego zasięgu wynoszącego 200 km w cyklu WLTP.
2. Ulga termomodernizacyjna (Zakup EV z fotowoltaiką)
Innowacyjne połączenie ulgi termomodernizacyjnej z zakupem pojazdu elektrycznego pozwala odliczyć od podatku nawet 53 000 zł, pod warunkiem jednoczesnego zakupu instalacji fotowoltaicznej.
3. Samorządowe dopłaty (wybrane miasta)
Warszawa oferuje swoim mieszkańcom dodatkowe 15 000 zł dopłaty przy zakupie używanego samochodu elektrycznego. W Krakowie właściciele EV mogą cieszyć się zwolnieniem z opłat parkingowych, natomiast Wrocław łączy dotacje do 10 000 zł z darmowym ładowaniem w strefie płatnego parkowania.
4. Zero VAT na ładowarki domowe
Od 2022 roku obowiązuje zerowa stawka VAT na domowe stacje ładowania, co znacząco obniżyło koszty przydomowej infrastruktury dla posiadaczy EV.
Infrastruktura Ładowania w Polsce
Stan na 2024 Rok
Polska dysponuje już rozbudowaną siecią ponad 4 000 publicznych stacji ładowania, w tym około 500 szybkich ładowarek DC. Rynek zdominowały takie podmioty jak Orlen Charge z około 1 000 punktów ładowania, GreenWay posiadający największą sieć szybkich ładowarek, oraz Tesla ze swoją siecią Supercharger zlokalizowaną głównie przy autostradach.
Plany rozwoju
Ambitne plany zakładają zwiększenie liczby ładowarek do 10 000 punktów do 2025 roku, w tym 2 000 szybkich ładowarek. Ważnym elementem rozwoju infrastruktury ma być program Centralnego Portu Komunikacyjnego, który przewiduje budowę stacji ładowania przy głównych trasach komunikacyjnych kraju.
Bariery rozwoju EV w Polsce
- Wysoka cena zakupu pozostaje główną barierą, gdyż mimo dostępnych dopłat, elektryki wciąż są znacznie droższe od swoich spalinowych odpowiedników.
- Nierównomierna infrastruktura objawia się szczególnie w mniejszych miejscowościach, gdzie dostęp do ładowarek jest wciąż ograniczony.
- Energia z węgla stanowi poważny argument krytyków, którzy wskazują, że w polskich warunkach EV nie są w pełni zeroemisyjne.
- Brak wystarczającej liczby używanych EV na rynku wtórnym utrudnia dostęp do bardziej przystępnych cenowo opcji.
Podsumowanie: czy Polska dogoni zachód w elektromobilności?
Polska ma realne szanse na dogonienie zachodnich liderów elektromobilności, pod warunkiem utrzymania obecnego tempa rozwoju. Kluczowe będą sukces rodzimej Izery, dalsza rozbudowa infrastruktury ładowania w tempie co najmniej 2 000 nowych stacji rocznie oraz kontynuacja programów dotacyjnych przynajmniej do 2030 roku. Jednak poważnym wyzwaniem pozostaje konkurencja ze strony chińskich i zachodnich producentów oferujących coraz tańsze modele, a także konieczność rozwoju zielonej energii, bez której elektromobilność traci część swojego ekologicznego sensu.